.پرسش از انحطاط ایران: بازخوانی اندیشه های دکتر جواد طباطبایی<> Porsesh az enhetate Iran

پرسش از انحطاط ایران : بازخوانی اندیشه های دکتر جواد طباطبایی

دیدگاه نگارنده در این کتاب, تبیین انحطاط تاریخی ایران و زوال اندیشه ـ بر پایه بازخوانی پروژه فکری دکتر جواد طباطبایی ـ است .انحطاط و زوالی که به‌زعم وی, اگر به جد و از دیدگاه مدرنیته به پرسش گرفته نشود, به حذف فیزیکی ایران و فرهنگ آن از ضیافت جهانی در آینده‌ای نه چندان دور راه خواهد برد .به باور نگارنده’ :یک راه و فقط یک راه برای جبران فرصت‌های از دست رفته و باز گرداندن این وضعیت منحط به شرایط مطلوب وجود دارد :آگاهی از مولفه‌های تمدن حاضر انسانی و گسست خردمندانه از سنت . اکنون ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که هم تجربه‌های غرب ستیزانه را پیش روی داریم و بازگشت به سنت و سخن از هویت بومی را تجربه کرده‌ایم ….بر این اساس نخستین بررسی موردی خود را در معرفی و بازخوانی اندیشمندان مدرن ایرانی, به پروژه فکری طباطبایی اختصاص داده‌ام ;پس از این, به کاوش از نقش و اهمیت محمدعلی فروغی (ذکائ‌الملک) خواهیم پرداخت و سپس به سخن از جایگاه فریدون آدمیت و تاثیری که تحقیقات تاریخی و ایده‌های فکریش در فرهنگ ایرانی بر جای گذاشته است, می‌پردازم .می‌توان این سه روشنفکر را هم بر سه مقطع تاریخی ایران زمین تطبیق کرد و هم اندیشه‌های آنان را لایه‌های سه گانه‌ای از مدرنیته ایرانی خواند, محمدعلی فروغی از نظر دوره تاریخی در زمینه دهه 1290شمسی تا پایان دهه دوم 1300جای می‌گیرد ; فریدون آدمیت از نظر تاریخی در طول دهه‌های 20تا 1360شمسی فعالیت‌های قلمی و علمی خود را انجام داده است و جواد طباطبایی زمینه جریانات دهه 60تاکنون را پر می‌کند .از نظر نظام فکری و اندیشگی نیز, فروغی لایه فرهنگی و سیاسی را در کنار کنش واقع‌گرای مدرن به خود اختصاص داده است ; آدمیت تاریخ نگاری مدرن را آمیخته با تحلیل ساختارهای سیاسی جدید به موضوع مطالعات خود تبدیل نموده است .طباطبایی نیز با پرسش از عوامل انحطاط تاریخی ایران و تبیین پیوستگی آن با زوال اندیشه, تجدد فلسفی و مدرنیته فرهنگی را بر پایه خردورزی جدید پی ریخته است .در مجموع می‌توان با تاریخ نگاری علمی به نقد سنت پرداخته و نهادهای مدنی و ساختارهای اقتصادی و سیاسی را واقع بینانه و مطابق با نیازهای زمان, در جامعه ایرانی استوار کرد .’مباحث کتاب بر پایه این عناوین شکل گرفته است : ’مدرنیته :آگاهی از یک فرهنگ جهانی’, ’انحطاط ایران :عوامل و راه حل‌ها’, ’اصحاب ایدئولوژی :یک مانع فرهنگی’, ’سنت سیاسی :بازخوانی انتقادی ’و ’توسعه, فرآیند و تجدد .’