.زندگی در زندان؛ اوین و رجایی شهر <> Zendegi dar zendan

زندگی در زندان؛ اوین و رجایی شهر

کتاب «زندگی در زندان اوین و رجایی شهر» خاطرات گزارش‌گونه بهمن احمدی امویی، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب است از پنج سالی که در فاصله ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ در زندان گذرانده است. امویی این خاطرات را در قالب نامه‌هایی به همسر روزنامه‌نگارش ژیلا بنی‌یعقوب نوشته که او هم در آن دوران به جرم فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی با محکومیت و حبس روبه‌رو بوده است. امویی در پیشگفتار آورده که همسرش پی‌گیرانه او را به نوشتن این خاطرات و ضبط دیده‌ها و شنیده‌هایش در زندانهای جمهوری اسلامی تشویق می‌کرد. این کتاب ۲۳۳ صفحه‌ای را انتشارات باران در سوئد منتشر کرده است. اگر مسعود سعد سلمان، شاعر اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم از اولین ادیبان فارسی زبانی بود که خاطرات خود را از زندان در قالب شعر و حبسیات برای آیندگان به جا گذاشت؛ در دهه‌های اخیر شمار اهالی قلم که خاطرات خود را از زندان به صورت داستان، یادداشت‌های روزانه و غیره بیان کرده‌اند کم نبوده است. امویی اما روزنامه‌نگاری امروزی است که تجربه خود را از زندان به صورت گزارش‌هایی کوتاه و موثر از زندگی زندانیان سیاسی-‌عقیدتی با خواننده در میان می‌گذارد. او نوشته است که با نزدیک به هزار زندانی سیاسی دمخور بوده و کوشیده خاطرات آنها را ثبت کند. روزنامه‌نگار پیشین نشریاتی چون خرداد، توس، جامعه و صبح امروز از معتبرترین راویان حوادث بعد از انتخابات ۱۳۸۸ و جنبش تحول‌خواهانه‌ای است که فعالانش هزینه به چالش کشیدن محافظه‌کاران در قدرت را با دستگیر شدن در خانه و خیابان، محکومیت‌های طولانی، تحمل زندان انفرادی، محرومیت از مرخصی و ملاقات با خانواده و اعتصاب غذاها پرداختند. از آن‌جا که در داخل ایران نقد و تحلیل وقایع مربوط به جنبش سبز و معترضان به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ کم و بیش جز از منظر محافظه‌کارانی که این جنبش را «فتنه» می‌خوانند میسر و دست‌کم بی‌هزینه نیست؛ یادداشت‌های امویی – که خود از فعالان کمپین نامزد اصلاح‌طلب آن انتخابات، میرحسین موسوی، بوده است- درباره آن رویدها و نقل آنها از زبان زندانیان سیاسی هم‌بند با او بسیار روشنگرانه و ارزشمند است. امویی پیش از این، دو کتاب نوشته به نام‌های «مردان جمهوری اسلامی چگونه تکنوکرات شدند» و «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» که دومی چند بار تجدید چاپ شده است. با وجود آن‌که «زندگی در زندان» در ظاهر امر نامه‌های امویی به همسرش است، روایت او شخصی نیست و نویسنده به‌ندرت به احساسات و حالات شخصی خود اشاره کرده؛ بلکه بیشتر مشاهده‌گری است که از قلم به مثابه دوربین و برای روایت چیزهایی استفاده کرده است که پشت دیوارهای زندان و دور از چشمان جامعه می‌گذرد.