Az in Avesta

از این اوستا

شاعر نیم و شعر ندانم که چه باشد/من مرثیه خوان دل دیوانه خویشم
از بسکه ملول از دل دلمرده خویشم
هم خسته بیگانه هم آزرده خویشم
این گریه مستانه من بی سببی نیست
ابر چمن تشنه و پژمرده خویشم
گلبانگ زشوق گل شاداب توان داشت
من نوحه سرای گل افسرده خویشم

اخوان ثالث، مهدی
شاعر و مقاله نویس

سال و محل تولد: 1307- مشهد
سال و محل وفات: 1367- تهران

در سال 1307 در مشهـد چـشم به جـهان گـشود. تحـصیلات ابـتدایی و متوسطه را در هـمین شهـر طی کرد و در سال 1326 دوره هـنرستان مشهـد (رشته آهـنگـری) را به پایان برد، و هـمان جا، در هـمین رشته، آغاز به کار کرد. سپس به تـهـران آمد، آموزگـار شد و در این شهـر و اطراف آن (کریم آباد ورامین) به تـدریس پـرداخت. اخوان چـند بار به زندان افـتاد و یک بار نیز به حومه کاشان تـبعـید شد. در سال 1329 ازدواج کرد. در سال 1333 برای بار چـندم، به اتـهام سیاسی، زندانی شد. پس از آزادی از زندان (سال 1336) به کار در رادیو پـرداخت، و مدتی بعـد به تـلویزیون خوزستان مـنـتـقـل شد. در سال 1353 از خوزستان به تـهـران بازگـشت و این بار در رادیو تـلویزیون به کار پـرداخت. در سال 1356 در دانـشگـاه های تـهـران، ملی و تـربـیت معـلم به تـدریس شعـر دوره سامانی و معـاصر روی آورد؛ و دو سال بعـد، در سازمان انـتـشارات و آموزش انـقـلاب اسلامی (فرانکـلین سابق) به کار پـرداخت و سرانجام در سال 1360 بدون حـقوق و با محـرومیت هـمیشگـی از تمام مشاغل دولتی، بازنـشسته شد. در سال 1369 به دعـوت `خانه فرهـنگ آلمان` برای برگـزاری شب شعـری از تاریخ 4 تا 7 آوریل (15 – تا 18 فروردین) برای نـخـستین بار و آخرین بار به خارج رفـت و ضـمن این سفـر، از کـشورهای انگـلیس، دانمارک، سوئد، نروژ و فـرانسه دیدن کرد. سرانجام، در اوایل شهـریورماه هـمین سال، چـند ماهی پس از بازگـشت به میهـن، دیده از جـهان فروبـست. وی در توس، در کنار آرامگـاه فردوسی، به خاک سپـرده شد. از اخـوان ثـالـث چـهار فرزند (یک دخـتر، و سه پـسر) به یادگـار مانده است. مـهـدی اخـوان ثـالـث، بی تردید یکی از دو سه سیاره بزرگ و ماندنی منـظومه رنگـین و پـربار شعـر نـیمایی است .سبک‌ شعریی اخوان‌ ثالث‌ در اغلب‌ مجموعه‌ های‌ او سبک‌ حماسیی و اساطیری‌کهن‌ با الهام‌ از ‌فردوسی است‌ و تأثیر شاهنامه‌ در بیشتر اشعار او آشکار است‌ بطوریکه‌ شیوه‌ شاعری‌ او نوعی سبک‌ خراسانی نوین‌ است‌. جدای‌ از این‌ شاعر از ابتدای‌ جوانی‌ بازبان‌ رمز به‌ ارائه‌ دیدگاه‌ خود در ارتباط با وضعیت‌ سیاسی و اجتماعی‌ جامعه‌ ایران‌ دوره‌ ‌پهلوی پرداخت‌ و شعر ‌زمستان شاخص‌ ترین‌ اشعار نو به‌ سبک‌ نیمایی‌ است‌ که‌ رمز گرایی‌ناشی‌ از عصر فشار و خفقان‌ سیاسی‌ را بخوبی‌ نشان‌ می‌ دهد. مجموعه‌ آخر شاهنامه‌ نیز نمایانگر ناامیدی‌ شاعر از وضعیت‌ جامعه‌ خود است‌ که‌ در سال‌1338 انتشار یافت‌. اخوان‌ ثالث‌ جدای‌ از شعر و شاعری‌ در زمینه‌ تألیف‌ ، ترجمه‌ و نقادی‌ با نوعی‌ دید اجتماعی و سیاسی‌ تسلط داشت‌ واز نخستین‌ ادیبان‌ دوره‌ معاصر بشمار می‌رود که‌ به‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ شعر نو نیمایی‌ به‌ ویژه‌ از جهت‌ وزن‌ و قالب‌ پرداخت‌ و دو کتاب‌ ( بدعتها وبدایع‌ نیمایوشیج(‌1357) و ( نیمایوشیج‌ و عطا و لقای‌ نیمایوشیج‌) (انتشار در سال‌1371 دو سال‌ پس‌ از مرگ‌ شاعر) را منتشر ساخت‌ که‌ با استقبال‌ محافل‌ علمی‌ و ادبی‌ روبرو شد.

آثار: دفـترهای شعـر: ارغـنون – انتـشارات تـهـران 1330 زمستان – انتـشارات زمان 1335 آخر شاهـنامه – زمان 1338 از این اوستا – انتـشارات مروارید 1344 منظومه شکار – مروارید 1345 پـائـیـز در زندان – مروارید 1348 عاشـقانه ها و کـبود – جوانه 1348 بـهـترین امید، برگـزیده اشعـار و مقالات – روزن 1348 برگـزیده اشعـار – جـیـبی 1349 در حـیاط کوچک پائـیـز در زندان – توس 1355 دوزخ، اما سرد – توکا 1357 زندگـی می گوید اما باز باید زیست – توکا 1357 تـرا ای کـهـن بوم بر دوست دارم – مروارید 1368 گـزینه اشعـار – مروارید 1368

منابع: 1- آرین‌ پور، یحی‍ی‌: از نیما تا روزگار حاضر، تهران‌، انتشارات‌ زوار 1376 ، 2- اسحاق‌، محمد: سخنوران‌ نامی‌ ایران‌ در تاریخ‌ معاصر، با مقدمه‌ و بازنگری محمد اسماعیل رضوانی، تهران نشر طلوع سال 1371 ، 3- برقعی ، سید محمد باقر: سخنوران نامی معاصر ایران تهران، خرم 1373، 4- سایت فرهنگسرا ، 5- سایت شورای گسترش زبان فارسی