یادمانده ها از بر باد رفته ها
خاطرات سیاسی و اجتماعی دکتر محمد علی موسوی حقوقدان، سناتور انتخابی مردم آذربایجان، عضو کمیته مرکزی و قائم مقام حزب مردم، عضو دفتر سیاسی و قائم مقام حزب رستاخیز.
در نخستین برگ کتاب نویسنده خود را معرفی کرده است:
«حقوقدان، سناتورانتخابی مردم آذربایجان، عضو کمیته مرکزی و قائم مقام حزب مردم، عضو دفتر سیاسی و قائم مقام حزب رستاخیر»
کتاب شامل ۲۹ بخش و دربرگیرندۀ «پیشینه خانوادگی تا درنهانخانه و دربدری» است . وهمانطوریکه از شرح فصول پیداست خاطرات خصوصی ورویدادهای سیاسی با تکیه به فعالیت های سیاسی- اجتماعی و تجربه های شخصی دراحزاب رسمی و رفتار و اخلاق مسئولان و بلندپایگان رژیم گذشته را توضیح میدهد.
برگ های نخست کتاب نگاهی به تبریز، زمانۀ به قدرت رسیدن رضاشاه،شروع اصلاحات، مواضع خانوادگی نویسنده، دبستان شمس، شکل گیری فکری او در نوجوانی وآشنائی خواننده با فرازو فرود روایت های کتاب است که موسوی، خواننده را به قلب حوادث آنسال ها میکشاند.
نویسنده، بااشاره به حوادث تبریز به زمان شروع اصلاحات، درباره اجرای قانون ”سجل احوال وسربازگیری وعمران وآبادی و … …” شمه ای از مقاومت آخوندها و تحریک عوام ونقش ملایان را شرح میدهد. مینویسد:
«روحانیون با کارهائی به مانند توسعه کوچه ها و خیابان ها سخت مخالف بودند وهر روز برای این امر مستمسکی میتراشیدند. حانه فلان یتیم را که تنها دارائی او بود و آن را از پدر به میراث برده بود خراب کردند یا فلان مسجد را که در گذشته معجزه هم درآن دیده شده بود خراب کردند و میخواهند درآنجا مدرسه بسازند آنهم مدرسه زنانه!» ص ۴۰
درصفحه بعد ازدومجتهد به نام انگجی و مجتهدی نام میبرد که اولی نمونه ای ازبد نام ترین ملاهای جاه طلب وفاسد شهرو دومی، . به روایتی مالک هفتاد وچند آبادی وازمحتکران اصلی غلات درسالهای قحطی آذربایجان بود.کسروی بارها، با لحنی گزنده به سیاهکاریها و تجاوزهای علنی همین مجتهد ها درتاریخ مشروطیت و دیگرآثارش اشاره کرده است……..
(برگرفته از مقاله منتشر شده در سایت عصر نو)