.سرچشمه ها <> Sarcheshmeh ha

سرچشمه ها

نسیم خاکسار در مقدمه کتاب آورده است:

برای نوشتن این جستارها، یا نام دیگری که می‌توان بر آن‌ها گذاشت، طرحی از پیش اندیشیده نداشتم. خود به خودی پیش آمد. وظیفه‌ای که برای خود گذاشته بودم خواندن متن‌های کهن بود با دقت و دانش آموزانه، آن هم برای آن که از آن‌ها بیاموزم و نیز شناختی کسب کنم از حال و روز و اندیشیدن خودمان در گذشته که شمه‌ای از آن‌ها در این متن‌ها بازتاب یافته است. اگر سال2007، تاریخ نوشتن ”گنج‌های خراسان” را که تاملی است تمایل به طنز بر حقایقی در تاریخ بیهقی، آغاز نوشتن این جستارها بگیریم، تامل من بر خواندن متن‌های کهن فارسی و نوشتن از آن‌ها از این تاریخ شروع شد. با خواندن آن بود که فکر کردم خوب است کسی یا کسانی دیگر را نیز در جریان دانش و آگاهی‌هایی بگذارم که از خواندن کتاب تاریخ بیهقی به دست آورده‌ام. علاقه به خواندن متن‌های دیگر و تامل و فکر روی آن‌ها بعد از آن ادامه پیدا کرد تا رسید به آخرین آن، ”در آئینه زمان، جستاری درباره داستان رستم و شغاد در شاهنامه فردوسی و خوان هشتم از اخوان ثالث”. هرکدام به زبانی و شیوه‌ای مستقل از یکدیگر.

در نیمه راه این خواندن‌ها بود که اکبر سردوزامی هم به من پیوست و از راه دور و از طریق تلفن چند متنی را با هم خواندیم.. برخی از این جستارها در طول این سال‌ها در نشریه‌های کاغذی جنگ زمان، به مسئولیت زنده یاد منصور کوشان،گاهنامه ادبی و فرهنگی باران به سردبیری مسعود مافان و ایران نامگ به سردبیری محمد توکلی طرقی منتشر شده است.

این توضیح کوتاه را هم بیاورم که وقتی آغاز کردم به کار روی تمهیدات عین القضات، این متن را در اختیار داشتم: ”و هو تمهیدات ابوالمعالی عبدالله بن محمد بن علی بن الحسن بن علی میانجی همدانی ملقب به عین القضات”، نشر الکترونیکی از کتابخانه تاریخ ما، پایگاه دانلود کتاب‌های تاریخی و مذهبی، تهیه از انی کاظمی.

از آن جا که کتاب تمهیدات به تصحیح عفیف عسیران، که بعد از پایان کار دیدم، با نسخه انی کاظمی فرقی ندارد، بر این گمانم که آنی کاظمی همین نسخه را تایپ کرده و روی اینترنت گذاشته است. من به پاس احترام به زحمات ایشان، هرجا به متن مراجعه داده ام به همین متن بوده است و نام عفیف عسیران را چون در شناسنامه متن نیامده بود با علامت سئوال در پرانتز جلو منبع مطالعه‌ام به کار برده ام. در ضمن چون دوست پژوهشگرم، ناصر مهاجر که نوشته‌ام درباره تمهیدات عین القضات را، پیش از انتشار نخست در ایران نامگ در سال 1392 یکی دو بار با دقت خواند و پیشنهادهای هوشمندانه‌ای کرد، برای روشن کردن جاهایی از متن و افزودن زندگینامه کوتاهی از عین القضات در مقدمه، بر آن شدم که زندگینامه کوتاهی از او نیز در مقدمه این متن بیاورم. منابع من برای نوشتن این زندگینامه این دو کتاب بود:1-  تاریخ ادبیات در ایران، دکتر ذبیح الله صفا 2-  نامه‌های عین القضات همدانی، جلد سوم. مقدمه، تصحیح و تعلیق دکتر علینقی  منزوی، که نام و شناسنامه هردو کتاب را در پانوشت مقدمه آورده‌ام.