.نابغه یا دیوانه <> Nabegheh ya divaneh

نابغه یا دیوانه

ناگفته ها درباره صادق هدایت

کتاب کوششی است برای شناخت ابعاد گوناگون زندگی و آثار صادق هدایت  که مطالب آن در یک مقدمه و هجده مقاله سامان یافته است . در مقدمه، انگیزه تدوین کتاب، سخنان بیژن جلالی  خواهرزاده هدایت درباره علل خودکشی او، مصاحبه  م.ف.فرزانه  با هدایت  و تصاویری از وی فراهم آمده است .

در بخش ضمایم، نخست گزیده‌ای از نامه‌های صادق هدایت، سپس سه تحلیل از بوف کور  از پرویز ناتل خانلری ،  جلال آل‌احمد  و  آندره روسو  عرضه می‌شود .افزون بر آن،  هوشنگ پیمان  با تحلیلی از آثار هدایت او را یک بیمار روانی معرفی می‌کند .کتاب با اشعاری درباره صادق هدایت  عکس‌هایی از آلبوم خانوادگی او به پایان می‌رسد .

…هدایت این کافه را از سالهای 1322 به بعد پاتوق خود کرد. این کافه در خیابان استانبول بود و صاحب آن پیر مردی ارمنی مشهور به سبیل بود. کاتولیک بود و بی‌ فرزند. سبیل های درشت و بزرگی داشت. این کافه که در زمان خود از بهترین کافه های تهران بود، میزهای چهار گوش با رویه سیمان موزاییک داشت که روی آنها روپوش شیشه‌ ای نهاده بودند.

این کافه به علت این که هدایت آن را پاتوق خود کرده بود بسیار گرفت. وی معمولاً هر روز عصر به کافه فردوسی می رفت و بعد از خوردن شیر قهوه و احیاناً خواندن صفحاتی چند از کتاب یا روزنامه یا مجله‌‌ای (البته روزنامه فرنگی، چون بندرت مطبوعات فارسی را نگاه میکرد) بیرون می‌ آمد. معمولاً کسانی سر میز او می‌‌آمدند و می‌‌نشستند و بندرت بحث‌هایی در می گرفت. به ویژه در دوره‌ ای که  نورالدین کیانوری  احسان طبری، رضا جرجانی و حسن شهید نورایی بودند.

هدایت روزها کمتر حرف جدی می‌زد اگر کسی هم موضوعی جدی پیش می‌کشید، اغلب گوینده را دست می‌‌انداخت و شوخی های آنی و ساخته خود را در پاسخ میگفت و این درست برخلاف شب‌هایش بود که پس از خوردن خوراک گیاهی به بحث جدی می‌ پرداخت.

نیش خندهای آمیخته به تمسخر صادق و متلک ها و جمله‌ های کوتاه پر معنایش همه را به سوی نویسنده  بوف‌ کور جلب می‌کرد. گاهی نتیجه مطالعاتش را درباره یک کتاب که خوانده بود، باز می گفت. در بحث های سیاسی وارد نمی شد و اینگونه بازی ها را مسخره و پوچ می‌ انگاشت و از اصلاح واقعی اجتماع نا امید بود…

فهرست

صادق هدایت، گلی که در جهنم روییده بود/ منوچهر سعید وزیری
نقش حال/ محمود کتیرایی
از چند گانگی تا بیگانگی/ تقی مدرسی
من مدیون صادق هدایت هستم/ بزرگ علوی
روان داستان‌های هدایت/ محمدعلی همایون کاتوزیان
خاطره‌ای از صادق هدایت/ پیتر ای‌وری
صادق هدایت جلوه‌گاه فروغ و تاریکی/ دکتر محمود بختیاری
صادق هدایت و همتای فرانسوی او/ بیژن جلالی
کالبد شکافی سه قطره خون/ دکتر محمود عنایت
چه سوزهاست نهانی درون پیرهنم/ محمدعلی جمال‌زاده
با صادق هدایت از کافه فردوس تا پاریس/ فریدون هویدا
گفتنی‌ها درباره صادق هدایت/ تورج فرازمند
صادق هدایت و مرادش/ همایون بهروز
یاد هدایت/ صادق چوبک
اندیشه‌های هدایت/ دکتر احمد فردید
در جست و جوی هدایت/ بیژن جلالی
سفر بی‌بازگشت/ ابوالقاسم انجوی شیرازی
صادق هدایت و نامردی زمانه/ جهانگیر هدایت