سيروس ايزدى يزدى (1316-1389ش)، متخصص اعصاب و روان، مترجم و محقق نامور ایرانی
در شانزدهم مهرماه 1316، در شهرستان يزد متولد شد. پس از اتمام تحصيلات ابتدائى و متوسطه در شهرستان يزد، راهى تهران گرديد و در مهرماه سال 1325ش به دانشكده پزشکى دانشگاه تهران راه يافت و در آذرماه 1341 به اخذ درجه دكترى پزشکى از دانشگاه مزبور نائل شد.
وى در ضمن تحصيل پزشکى، خيلى زود به رشته روانپزشکى علاقمند شد، به‌طورى كه از اول آذرماه سال 1338 يعنى زمانى كه سال چهارم پزشکى را مى‌گذرانيد، تا پايان تحصيلات پزشکى عمومى، به عنوان كارورز مقيم در بيمارستان‌هاى روانى تهران (چهرازى، ميمنت، روزبه و روانى رازى) اشتغال داشت.
در اول اسفند ماه 1341، به عنوان پزشک پزشکى پيشگيرى استان پنجم و همدان (کرمانشاه و همدان فعلى) استخدام گرديد و تا تاريخ 1344/6/7 كه در امتحان انتخاب دستيارى رشته بيمارى‌هاى روانى پذيرفته شد، در آن استان مسئولیت‌هائى بشرح زير بر عهده داشت:
- سرپرست سرويس مصون‌سازى.
- سرپرست اكيپ‌هاى مبارزه با سل.
- سرپرست امور مربوط به مبارزه با كچلى.
- مسئول بهداشت روانى اداره بهداشت استان پنجم و همدان.
از تاريخ اول مهرماه 1344 به عنوان دستيار حق‌الزحمه بگير كرسى بيمارى‌هاى روانى در بيمارستان روزبه، استخدام گرديد و تا تاريخ 1347/12/7 كه به اخذ درجه تخصص در رشته روانپزشکى نائل گرديد، همزمان در بيمارستان روانى رازى و بيمارستان روانى ازگل، اشتغال داشت و در عين حال، مدت يكسال در كلاس‌هاى اختصاصى روان‌درمانى تحت نظر شادروان استاد دكتر محمود صناعى، آموزش‌هاى لازم را در زمينه مكاتب روانشناختى و روان‌درمانى كسب كرد.
ايشان پس از احراز درجه تخصص در روانپزشکى در مسابقه استاديارى شركت كرد و پس از برنده شدن در مسابقه مزبور در تاريخ يازدهم ارديبهشت ماه 1348 به عنوان استاديار گروه روانپزشکى مشغول كار شد.
استاد در سال 1352ش به لندن عزيمت كرد و امتحانات تخصصى كالج سلطنتى روانپزشکان انگلستان را با موفقيت گذرانيد و به اخذ عنوان M RCPsych نائل گرديد.
در تاريخ 1354/7/29 به مقام دانشيارى رسيد و بالاخره در تاريخ 1364/8/3 به مقام استادى گروه روانپزشکى دانشكده پزشکى دانشگاه تهران دست يافت.
وى در طول مدت خدمت آموزشى خود، مدتى به عنوان رئيس بيمارستان روزبه و در غياب مدير گروه وقت، به عنوان سرپرست گروه روانپزشکى انجام وظيفه كرد.
ايشان در طول خدمت آموزشى و پژوهشى خود، علاوه بر تدريس و اشتغال به كار روانپزشکى در بيمارستان روزبه و شركت در برنامه‌هاى آموزشى و پژوهشى دانشكده پزشکى دانشگاه تهران در دانشكده‌ها و مدارس عالى ديگرى در زمينه‌هاى روانپزشکى، مكاتب روانشناختى، گروه درمانى و روانشناسى زن، سال‌ها تدريس مى‌كرد.
وى پس از سى و چهار سال خدمت و تلاش مستمر و كوشش شبانه روزى، در تاريخ 1375/8/3ش در پايه بيست يك مرتبه استادى، به افتخار بازنشستگى نائل گرديد.
آثار و تأليفات استاد كه بعضى از آن‌ها بارها تجديد چاپ شده است و هنوز هم به عنوان مرجع به آن‌ها استناد مى‌گردد، شامل هيجده كتاب و جزوه درسى، بيست و پنج مقاله پژوهشى و بيست و هفت مقاله تحليلى مى‌باشد. وى همچنين در بسيارى از انجمن‌هاى داخلى و خارجى وابسته به كار خود، عضويت دارد.
ايشان در سال 1367ش، به اتفاق چند تن از دوستان نزدیک خود كه همه روانپزشک بودند، به اميد بنيان‌گذارى بيمارستان روانپزشکى در سطح بالا شركت روانسنج را تأسيس كردند كه بالاخره پس از سيزده سال كوشش مستمر، اين گروه توانستند در اواخر ديماه 1380ش، بيمارستان را به بهره‌بردارى برسانند و دكتر ايزدى از همان بدو تأسيس شركت، يكى از اعضاء هيت مديره و مدير عامل گروه پزشکى روانسنج (بيمارستان ایرانیان) بودند.
ايشان كه ترجمه نزدیک به شصت جلد كتاب معتبر را از زبان‌هاى روسى، آلمانى و انگليسى در كارنامه فرهنگى خود دارد در ابتداى دهه پنجاه، پس از سال‌ها اقامت در شوروى، اين كشور را ترك گفت و به آلمان رفت.
اين مترجم و محقق نامور ایرانى كه مقيم آلمان بودند، روز جمعه 13 شهريورماه 1389 پس از يكسال بيمارى، در تهران درگذشت و در قطعه نويسندگان و هنرمندان بهشت زهراى تهران، به خاک سپرده خواهد شد.
