پله پله تا ملاقات خدا
دکتر زرین کوب در این کتاب به زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال‌الدین محمد بلخی می‌پردازد. این کتاب در ده بخش تدوین شده است. «بهاءولد و خداوندگار»، «هجرت یا فرار»، «لالای پیر در قونیه»، «طلوع شمس»، «غیبت بی‌بازگشت»، «رقص در بازار»، «حسام‌الدین و قصه‌ی مثنوی»، «عبور به ماوراء شعر»، «از مقامات تبتل تا فنا» و «سال‌های پایان» عنوان‌هایی است که در این اثر آمده است. در بخشی از مقدمه درباره‌ی این اثر می‌خوانیم: «این نوشته، از همان عنوان خود آن‌چه را طعانه‌ی قونیه، وجودش را در تمام مثنوی انکار می‌کند حاصل عمر مولانا نشان می‌دهد. مراتب احوال و مقامات گوینده را در رویدادهای زندگی هر روزینه‌ی او قابل تجسم و قابل رویت می‌نماید. مکاشفات سال‌های کودکی او، زهد و ریاضت او، احلام سال‌های مدرسه‌ی او و سپس انقطاع از آن‌ها را در توالی سال‌ها، مراتب یک سلوک روحانی که حاصل عمر او و جانمایه‌ی مثنوی اوست یک یک تصویر می‌کند. هیجان روحانی او، عشق او به انسان کامل، وجد و سماع او و اشتغالش به شعر و رقص و موسیقی را که او را قدم به قدم از تعلقات خودی جدا می‌کند و برای عروج به لقاء رب آمادگی می‌دهد، جدا جدا و در توالی زندگی عادی او دنبال می‌نماید و بدون آن‌که در جزئیات اسرار تعلیم او وارد شود، دورنمایی از احوال و افکار او را تا آن‌جا که رگه‌هایی از اسرار بلند او را نیز در سراسر مثنوی همه جا نشان دهد ترسیم می‌کند و زندگی شصت و هشت ساله‌ی مولانا را در توالی رویدادهای آن همچون سیری روحانی، بی‌وقفه و بی‌ملال در سلوک از مقامات تبتل تا فنا نشان می‌دهد… از این قرار، مسیر این سلوک از قطع پیوند با تعلقات خودی آغاز می‌شود و تا قطع پیوند با خودی ادامه می‌یابد و این هم زبده‌ی مضمون مثنوی است و هم خلاصه‌ی حیات مولانا که این نوشته ناظر به تقریر روایت‌گونه‌یی از سراسر آن است.»
Step by Step Up to Union with God recounts the life story, from birth to death, of the celebrated 13th-century Persian Sufi poet, Jalal-al-Din of Balkh, commonly known in the West as Rumi, being the creator of one of the most exquisite collections of lyrical poems (designated Ghazaliyyat-e Shams) and the greatest versified presentation of Islamic mysticism. It covers the poet’s childhood, his emigration at the age of 13, accompanying his father, through Khorasan and Baghdad to Anatolia, where he eventually settled in Konya for the rest of his life.
